بهار 1383

r58baran@yahoo.com
سرطان پوست

طبق آمار موسسة سرطان آمريكا (ACS) از هر پنج آمريكائي، يك نفر دچار سرطان پوست مي‌شود

. در سال 2000 بيش از يك ميليون بيمار جديد شناخته شد. هم چنين بر اساس مطالعات انجام شده در دهة 40 در ايران سرطان پوست شايع‌ترين سرطان كشور ما مي‌باشد. همه اينها نشان مي‌دهد، سرطان پوست از فراوان‌ترين انواع سرطانها ست.

ملانوما[1] از كشنده‌ترين بيماري‌ها و سريع الرشدترين تومور بدن است. ملانوما از علل مهم مرگ زنان 25 تا 29 ساله است، كه در سال گذشته در آمريكا 7500 قرباني گرفته است. با اين حال اگر زود تشخيص داده شود، كاملاً درمان مي‌شود.

َ30 قبل از 30

مصرف كرم ضد آفتاب با SPF 30 به تنهايي كافي نيست. استفاده از لوسيون، 30 دقيقه قبل از مواجهه با آفتاب شانس جذب كرم را بيشتر مي‌كند. حتي اگر از كرم‌هاي چرب كننده استفاده مي‌كنيد بعد از هر شتشوي صورت، يا هر سه تا چهار ساعت يكبار اين كار را تكرار كنيد. بهتر آن كه از ساعت 10 صبح تا 3 بعد از ظهر كه امواج UV (ماوراي بنفش) شدت بيشتري دارند از نور خورشيد پرهيز كنيد.

بيماريابي

در ماتولوژيست‌ها 60 تا 80 درصد سرطانهاي پوست را از روي علائم باليني تشخيص مي‌دهند. خوشبختانه امروزه تكنيكهاي جديدي مثل درماتوسكوپي يا اپي لومن اسكن ميكروسكوپي بوجود آمده كه ضايعات و تغييرات پوست را با وضوح و دقت زياد نشان مي‌دهد. طرز كار اين وسائل استفاده از دوربين‌هاي ديجيتال براي بزرگ نمايي و عكس گرفتن از پوست است. جهت كاهش تهاجم، در بيويسي پيشرفتهايي صورت گرفته است. بيوپسي از لنف نودها به پزشكان اجازه مي‌دهد تا تشخيص دهند، آيا بيماري به لنف نودها پخش شده يا نه و نهايتاً سير آن را مشخص كنند.

در روش نوين، ماده حاجب را اطراف ملانوما تزريق مي‌كنند، تجمع رنگ به سوي عقده به احتمال زياد سرطاني بودن را مشخص مي‌كند. اگر بيوپسي از اين گره، سرطان را رد كند. بايد پذيرفت ساير عقده‌ها هم عاري از كانسر هستند. در نتيجه 85% از بيماران از يك جراحي بزرگ كه در آن بايد از اكثر غدد لنفاوي تكه برداري كرد، خلاص مي‌شوند.

درمانهاي مؤثر:

كرمهاي تجويزي مثل Efudex و Renova از رشد سلولهاي پيش سرطاني جلوگيري مي‌كنند. براي ضايعات سرطاني هم درمانهاي مؤثر و كافي وجود دارد. برخلاف تومورهاي پانكراس كه تا مراحل پيشرفته مشخص نمي‌شوند، تومورهاي پوست نمايان هستند و اگر زود تشخيص داده شوند 100% كانسرهاي سلول بازال[2] و اسكوآموس[3] درمان مي‌شود.

اينها شايع‌ترين انواع سرطان پوست هستند و از طريق تراشيدن،[4] سوزاندن[5] ويا برداشتن[6] عضو درگير درمان مي‌شوند. براي سرطان سلولهاي بازال يا اسكوآموس كه عود كننده و بزرگ هستند، يا در جاهاي ناجور قرار گرفته‌اند جديدترين شيوه جراحي يعني موس (Mohs)، مؤثرترين درمان است. احتمال موفقيت اين روش نسبت به ساير درمانها خيلي بيشتر است (حدود 98 تا 99درصد).

جراحي موس بسيار دقيق‌تر از جراحي‌هاي استاندارد است. در اين روش نمونه سرطاني به دقت بررسي مي‌شود و كمترين تغيير دربافت‌هاي سالم ـ مجاور معلوم مي‌شود.

درمانهاي مؤثر براي اكتينيك كراتوزيس[7] (ضايعات پيش سرطاني) عبارتند از:

كرم 5، فلوئورواوراسيل (با شانس موفقيت 70 تا 80%) و نيتروژن مايع با احتمال موفقيت 95 درصد. يك درمان هم شامل تزريق اينترلوكين II كه يكي از پروتئين‌هاي سيستم ايمني است و سيستم ايمني را تحريك مي‌كند و سلولهاي سرطاني را از بين مي‌برد، كه يا در حال حاضر در مرحله آزمايش است.

افق اميد:

براي بيماران با ملانوماي پيشرفته پيش آگهي ترسناكي وجود دارد. حتي با جراحي، راديوتراپي و شيمي درماني، متوسط عمر بيماران 6 تا 9 ماه بعد از تشخيص است، اخيراً دانشمنداني كه معتقدند: «بدن انسان بهترين نابود كننده سرطانها است» گفته‌اند: در حال توسعه دارويي به نام «واكسن سرطان»[8] هستند. اين محصول تحوّل قابل ملاحظه‌اي در درمان مراحل انتهايي بيماري ايجاد مي‌كند. محققان جهت تسريع مطالعات واكسن GP-100 را روي 15 بيمار كه در مراحل پيشرفته ملانوما بودند امتحان كردند. اين آزمايش بخشي از مطالعات بين‌المللي واكسن، روي بيش از 200 بيمار است. بعد از اجراي موفق اين مرحلة دارو توسط سازمان غذا و دارو به تصويب مي‌رسد.

واكسن با دارويي به نام اينترلوكين II داده مي‌شود تا ملانوما را تشخيص داده و به آن حمله كند. در ضمن واكسن فقط به افراد داراي ژن HLA-A2 (كه 60 درصد قفقازي‌ها آن را دارند) داده شد. به گفته مجري طرح (Brendan carti)‌ در مطالعات اوليه تركيب واكسن ـ دارو روي 40% بيماران اثر داشته است.

بر خلاف واكسن‌هاي متعارف كه مردم را از ابتلا به بيماري حفظ مي‌كند، واكسن سرطان پاسخ سيستم ايمني را عليه سرطاني كه هم اكنون مستقر شده، منظم و پر قدرت مي‌كند.

حدود 6 نوع واكسن ملانوماي ديگر در مراحل مختلف ساخت قرار دارد، امّا هنوز هيچ كدام از آنها وارد بازار آمريكا نشده‌اند. آزمايشات بين‌المللي GP-100‌ تحت نظر مؤسسه ملي سرطان امري وايل[9] در حال انجام است. پيش بيني مي‌شود نتايج تا سال 2003 مشخص شود.

مراقبت از پوست:

\ وقتي پوستتان خشك مي‌شود از كرم‌هاي مرطوب كننده فاقد افزودني كه واكنش آلرژيك به همراه ندارند استفاده كنيد.

\ وقتي در معرض آفتاب قرار مي‌گيريد از پوششهايي استفاده كنيد كه از پوست شما محافظت كند. از سيگار پرهيز كنيد. اين دو به شدت به پوست صدمه مي‌زنند.

\ بويژه اگر پوست خوبي داريد زياد از محصولات شيميايي مختلف استفاده نكنيد. مثلاً درمانهاي ضد پيري و كرم‌هاي ضد جوش مي‌تواند بار شيميايي قوي روي پوست بوجود آورد. اين امر باعث مي‌شود پوست حساس به خشكي شود و در نتيجه راشهاي خارش دار ايجاد شود.

\ در حمام به ساق پاي خود صابون نزنيد. پوست انتهاي پا غدد چربي بسيار كمي دارد و به راحتي خشك و پوسته پوسته مي‌شود.

\ اگر مستعد جوش و لك هستيد، بدترين كار استفاده از مواد چرب كننده غليظ و روغني است. اين مواد باعث بسته شدن منافذ پوست و در نتيجه افزايش جوشها مي‌شوند.

شرح تصاوير:

A . غير قرينه، وقتي دو نيمه خال تصاوير آينه‌اي ندارند. يعني دو نيمه خال از نظر شكل، رنگ، و … يكسان نيستند.

B . حاشيه نامنظم؛ وقتي لبه‌هاي خال بريده بريده و ناهموار هستند.

C . رنگ؛ هر وقت كه خال تغيير رنگ داد. يا زماني كه خالهاي آبي، قرمز يا سفيد ديديد.

D . اندازه؛ وقتي خال بزرگتر از 3/6 ميلي‌متر باشد.

هر ماه پوست خود را از نظر ضايعات فوق بررسي كنيد، هر كدام از اينها مي‌تواند نشانه‌هاي ملانوما باشد.

مهدي سيدآبادي ـ پزشكي

Ref:

1-Circle- Vol 113- No 10

2- Circle- July 2000

3- Popular- April 2001





--------------------------------------------------------------------------------

[1] _ Melanoma.

[2] _ Basal

[3] _ Squamous

[4] _ Scraping

[5] _ burning

[6] _ excision

[7] _ Actinic keratosis

[8] _ Cancer Vaccine

[9] - Emeryville